Avrupa Birliği 2024 Genişleme Raporu ve Ülkelerin Durumu

Avrupa Birliği, 2024 yılı genişleme raporu ve ülkelere özgü ek raporları kamuoyuyla paylaştı.

30 Ekim tarihli rapor detaylarında, Türkiye’nin 34 yıl önce başvurduğu üyelik sürecine dair İngilizce 96 sayfalık bir bölüm bulunuyor ve tam üyelik için herhangi bir adımın atılmadığı belirtiliyor.

Ankara’da ilk AKP hükümeti döneminde gerçekleştirilen “AB’ye girişiyoruz” niteliğindeki havai fişek gösterisinin ardından, bir yıl sonra Türkiye’nin AB tam üyelik sürecinin dondurulduğu ortaya çıktı.

GÜRCİSTAN BİLE VAR TÜRKİYE YOK!

AB Komisyonu tarafından kabul edilen “Genişleme Paketi”nde Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Gürcistan, Moldova, Ukrayna ve Türkiye yer alıyor. Genişleme sürecinin her aday ülkenin performansına bağlı olduğu vurgulanırken, ülkelerin AB tam üyelik durumları raporda belirtilmiştir. Türkiye ile müzakerelerin askıya alındığı ve ne zaman yeniden başlayacağının belirsiz olduğu ifade edildi.

AB raporunda ülkelerin durumu şu şekilde değerlendirildi:

TÜRKİYE: Tam üyelik başvurusu 1987 yılında yapıldı. Ülke 1999’da aday ülke statüsü kazandı. Katılım müzakereleri 3 Ekim 2005’te başlasa da 2006 yılında askıya alındı. Yargı bağımsızlığı, temel haklar ve hukukun üstünlüğü konularında ciddi endişeler devam etmektedir. Bu konular, AB-Türkiye ilişkilerinde önemli bir rol oynamaktadır.

GÜRCİSTAN: Avrupa kıtasıyla sınırı bulunmayan Gürcistan, 3 Mart 2022’de üyelik başvurusunda bulundu. 14 Aralık 2023’te aday ülke statüsü kazandı. Kapsamlı seçim reformu ve seçim güvenliğinin sağlanması durumunda tam üyelik süreci başlayacaktır.

MOLDOVA: AB üyelik başvurusunu 3 Mart 2022’de yaptı. 14 Aralık 2023’te Avrupa Konseyi katılım müzakerelerinin başlatılmasına karar verdi. Süreç sorunsuz bir şekilde ilerlemektedir ve Komisyon, 2025 yılında müzakerelere başlamayı dört gözle beklemektedir.

UKRAYNA: Üyelik başvurusu 28 Şubat 2022’de yapıldı. 14 Aralık 2023’te Avrupa Konseyi katılım müzakerelerinin başlatılmasına karar verdi. Müktesebat süreci sorunsuz bir şekilde ilerlemektedir. Komisyon, 2025 yılında müzakerelerin başlamasını beklemektedir.

ARNAVUTLUK: 28 Nisan 2009’da başvuruda bulundu. Tarama süreci 2023 yılı sonunda tamamlandı. “Temel Unsurlar” kategorisi Ekim 2024’te açıldı. Komisyon, bu durumu memnuniyetle karşılamış ve AB odaklı reformların hızlandırılmasının önemine vurgu yapmıştır.

BOSNA-HERSEK: 15 Şubat 2016’da başvuruda bulundu. 15 Aralık 2022’de Konsey tarafından aday statüsü verildi. Mart 2024’te Avrupa Konseyi katılım müzakerelerini başlatma kararı aldı. Komisyon, müzakerelerin çerçevesini hazırlamaktadır.

KOSOVA: 15 Haziran 2022’de başvuruda bulundu. Ülke, AB ile ilgili reformları sürdürme çabasındadır. Kosova’nın hukukun üstünlüğü ve ifade özgürlüğünü koruma çabalarını arttırması beklenmektedir ve vize serbestisinin 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girdiği belirtilmektedir.

KARADAĞ: 15 Aralık 2008’de üyeliğe başvurdu. Konsey, 17 Aralık 2010’da aday statüsünü verdi. 2024’te yapılan konferansta, Karadağ’ın hukukun üstünlüğüne ilişkin gerekli kriterleri karşıladığı teyit edildi ve ek fasılların kapatılması fırsatı sunuldu.

KUZEY MAKEDONYA: 22 Mart 2004’te başvurdu. Aralık 2005’te Konsey tarafından aday statüsü verildi. Katılım müzakereleri 19 Temmuz 2022’de başladı ve tüm AB müktesebatının taranması Aralık 2023’te tamamlandı.

SIRBİSTAN: Aralık 2009’da başvuruda bulundu ve 1 Mart 2012’de aday statüsü kazandı. Katılım müzakereleri 21 Ocak 2014’te başladı. Komisyon, Sırbistan’ın “rekabet gücü ve kapsayıcı büyüme” kriterlerini karşıladığı konusunda görüş belirtmiştir. Sırbistan’ın AB üyeliği için reform süreçlerini hızlandırması beklenmektedir.