Hamidiyye Camii: Türk İslam Anlayışını Yansıtan Dini Bir Yapı

Safranbolu’daki Hamidiyye Camii, “Osmanlı’nın parmak izi”, “Açık hava müzesi”, “En iyi korunan kent” ve “Korumanın başkenti” gibi unvanlarla anılan bir ilçede bulunmaktadır. Bu cami, Türk İslam anlayışını derinlemesine yansıtan önemli bir yapıdır.

Hamidiyye Camii, Türkistan’dan Anadolu’ya yapılan bir yolculuğun hikayesini ve Şaban-ı Veli’nin öğretilerini yansıtan 18 adet halvet odasıyla dikkat çekmektedir.

Tarihçi-Yazar Mehmet Kütükçüoğlu, Hamidiyye Camii’nin Türkistan’dan Anadolu’ya yapılan yolculuğu simgelediğini belirterek, “Ahmet Yesevi anlayışının Safranbolu’daki izdüşümünü bu camide görüyoruz. Cami, 1835 yılında inşa edilmiş olmasına rağmen dışındaki kitabeden 1884 yılında bazı eklemeler yapılarak görünümü değişmiştir” dedi.

İlk olarak küçük bir mescit olarak inşa edilen Hamidiyye Camii’nin, “Muhtar Camii”, “Zülmiye Camii” veya “Hamidiyye” isimleriyle anıldığını belirten Kütükçüoğlu, caminin kitabesinde farklı isimlerin bulunduğunu ifade etti.

“Şaban-ı Veli’nin Özel Camisi”

Kütükçüoğlu, Hamidiyye Camii’nin Şaban-ı Veli kolunun etkisinin olduğu geniş bir coğrafyada yer aldığını belirterek, “Bu cami, Şaban-ı Veli kolunun feyizlerini Bulgaristan’a kadar yaymıştır. Balkan Savaşları döneminde Bulgarlar tarafından saldırıya uğramasına rağmen hala ayakta ve manevi bir değere sahiptir” şeklinde konuştu.

“Halvette Terbiye ve Ahlak Eğitimi”

Kütükçüoğlu, Hamidiyye Camii’nin 18 halvet odası bulunduğunu ve burada terbiye ve ahlak eğitimlerinin verildiğini belirterek, “Bu cami, Tekke ve Zaviyeler Kanunu’ndan sonra halvet odalarını koruyarak önemli bir yapıdır” dedi.

Kütükçüoğlu, Hamidiyye Camii’nin çevresinde yer alan 1867 yılından kalma türbede şeyh Mehmet Emin Efendi ve ailesinin bulunduğunu sözlerine ekledi.